Czym jest nieuczciwa konkurencja?
Poszukujesz informacji na temat czynów nieuczciwej konkurencji? Nie wiesz, czy dane zachowanie stanowi nieuczciwą konkurencję? A możesz zastanawiasz się gdzie jest granica uczciwej i nieuczciwej konkurencji? W artykule znajdziesz informacje na temat:
- definicji czynów nieuczciwej konkurencji,
- przesłanek popełnienia czynu nieuczciwej konkurencji,
- przykładów najważniejszych czynów nieuczciwej konkurencji.
Definicja nieuczciwej konkurencji
Ustawodawca za czyn nieuczciwej konkurencji uważa działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta. Działaniem sprzecznym z prawem są czynności podejmowane niezgodnie z przepisami prawa, w tym naruszające zakazy prawa nieuczciwej konkurencji.
Sprzeczność z dobrymi obyczajami, to natomiast naruszenie pozaprawnych zasad uczciwej konkurencji, lojalności kupieckiej, słuszności. Dobre obyczaje to swoistego rodzaju normy moralne i zwyczajowe mające zastosowanie m.in. w działalności gospodarczej, do których prawo odsyła, a które przez to nie mieszczą się w ramach systemu prawa. Dobre obyczaje chronią zatem przede wszystkim uczciwość we współzawodnictwie na rynku towarów i usług i rzetelność w konkurencji.
Z naruszeniem interesów przedsiębiorcy będziemy mieli natomiast do czynienia, gdy zachowanie twojego konkurenta powoduje lub może spowodować szkody po twojej stronie. Szkoda ta może wiązać się ze stratą finansową, utratą planowanych zysków, czy też odpływem pracowników do innej firmy, ujawnieniem tajemnicy twojego przedsiębiorstwa, bądź uszczerbkiem w twojej renomie.
Interesem klienta jest natomiast otrzymanie towaru lub usługi zgodnych ze specyfikacją, reklamą oraz uzasadnionymi oczekiwaniami. Interes ten naruszać zatem będą przykładowo działania marketingowe wprowadzające w błąd, czy też wprowadzanie na rynek towarów podrobionych.
Na marginesie, warto abyś wiedział, że w polskim systemie prawnym funkcjonują dwa akty prawne regulujące kwestie nieuczciwych praktyk:
- ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, która ma zastosowanie przede wszystkim w relacjach między przedsiębiorcami,
- ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym, która ma za zadanie chronić konsumentów w relacjach z nieuczciwymi przedsiębiorcami.
Czyny nieuczciwej konkurencji
Można wyróżnić dwa rodzaje czynów nieuczciwej konkurencji. Pierwszych z nich są czyny wprost zidentyfikowane, nazwane i opisane w ustawie. Tego typu czynami nieuczciwej konkurencji są:
- wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa, co do jego tożsamości, przez używanie firmy, nazwy, godła, skrótu literowego lub innego charakterystycznego symbolu wcześniej używanego, innymi słowy podszywanie się pod dane przedsiębiorstwo albo działania mające na celu ukazanie związków z innych przedsiębiorstwem, których faktycznie nie ma,
- fałszywe lub oszukańcze oznaczenie pochodzenia geograficznego towarów albo usług, czyli wskazanie, że towar pochodzi z innego regionu aniżeli jest faktycznie,
- wprowadzające w błąd oznaczenie towarów lub usług, co do pochodzenia, ilości, jakości, składników, sposobu wykonania, przydatności, możliwości zastosowania, naprawy, konserwacji lub innych istotnych cech towarów albo usług, a także zatajenie ryzyka, jakie wiąże się z korzystaniem z nich,
- naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa,
- nakłanianie do rozwiązania lub niewykonania umowy z określonym przedsiębiorcą,
- naśladownictwo produktów, czyli w szczególności wprowadzanie na rynek towarów podrobionych,
- pomawianie lub nieuczciwe zachwalanie, czyli rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji o danym przedsiębiorcy, które mają wywołać o nim błędne przekonanie u osób trzecich (negatywne albo pozytywne),
- utrudnianie dostępu do rynku, np. poprzez zaniżanie cen produktów i usług, nieuzasadnione różnicowanie klientów, nakłanianie osób trzecich do odmowy sprzedaży innym przedsiębiorcom albo niedokonywania zakupu towarów lub usług od innych przedsiębiorców, itp.,
- przekupstwo osoby pełniącej funkcję publiczną,
- nieuczciwa lub zakazana reklama, czyli taka która wprowadza w błąd albo odwołująca się do uczuć klientów przez wywoływanie lęku, wykorzystywanie przesądów lub łatwowierności dzieci, itp.,
- organizowanie systemu sprzedaży lawinowej, polegającego na proponowaniu nabywania towarów lub usług poprzez składanie nabywcom tych towarów lub usług obietnicy uzyskania korzyści materialnych w zamian za nakłonienie innych osób do dokonania takich samych transakcji, które to osoby uzyskałyby podobne korzyści materialne wskutek nakłonienia kolejnych osób do udziału w systemie,
- prowadzenie lub organizowanie działalności w systemie konsorcyjnym (tzw. system argentyński) polegającym na organizowaniu grup klientów w celu zakupu określonego produktów, przy czym produkty otrzymywała tylko część z klientów,
- przekazywanie informacji do biura informacji gospodarczej z naruszeniem przepisów, a także niezażądanie aktualizacji lub usunięcia informacji z takiego biura, nieusunięcie lub niedokonanie aktualizacji informacji, gdy byłoby to konieczne z uwagi na zaistniały stan prawny i faktyczny danej sprawy,
- wprowadzanie do obrotu przez sieci sklepów dyskontowych towarów w ilości przewyższającej 20% wartości obrotów z markami stanowiącymi własność właściciela sieci lub podmiotów zależnych.
Drugi rodzaj czynów nieuczciwej konkurencji, to czyny nienazwane, które spełniają ww. przesłanki definiujące nieuczciwą konkurencję. Innymi słowy, czynem takim będzie każde zachowanie, które łącznie spełnia następujące warunki:
- działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami,
- które zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta,
- nie zostało opisane w ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji lub ustawie o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym.
Konsekwencje naruszenia nieuczciwej konkurencji
W przypadku, gdyby twój konkurent dopuścił się czynów nieuczciwej konkurencji, przysługiwać będą tobie następujące roszczenia, których możesz dochodzić przed sądem:
- zaniechania niedozwolonych działań przez sprawcę,
- usunięcia skutków niedozwolonych działań,
- złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie,
- naprawienia wyrządzonej szkody, na zasadach ogólnych (czyli na zasadzie winy),
- wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści, na zasadach ogólnych,
- zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny związany ze wspieraniem kultury polskiej lub ochroną dziedzictwa narodowego – jeżeli czyn nieuczciwej konkurencji był zawiniony,
- sąd może także orzec o zniszczenie lub zaliczenie na poczet należnego tobie odszkodowania wyrobów nieuczciwego konkurenta, ich opakowań, materiałów reklamowych i innych przedmiotów bezpośrednio związanych z naruszeniem tajemnicy twojego przedsiębiorstwa.
Pamiętaj, że twoje roszczenia z tytułu czynów nieuczciwej konkurencji ulegają przedawnieniu z upływem trzech lat. Bieg przedawnienia rozpoczyna się natomiast oddzielnie co do każdego naruszenia.