Jak zapewnić poufność negocjacji?

Zastanawiasz się, czy istnieje sposób na zobowiązanie potencjalnego kontrahenta do zachowania poufności? Obawiasz się, że przedsiębiorca, z którym prowadzić negocjacje wykorzysta przekazane przez ciebie dane? A może nie wiesz czego możesz domagać się od nielojalnego kontrahenta? W artykule znajdziesz informacje na temat:

• możliwości zastrzeżenia poufności w toku prowadzonych rokowań,
• zakresu dopuszczalnych ograniczeń jawności negocjacji,
• roszczeń przysługujących względem kontrahenta naruszającego klauzulę poufności.

Ograniczenia umowne co do zachowania obowiązku poufności

Coraz częściej spotykaną praktyką w obrocie gospodarczym jest zawieranie przez strony umów o zachowaniu poufności już na etapie poprzedzającym przystąpienie do rokowań. Nawet bowiem w czasie negocjacji, a nawet mniej formalnych rozmów biznesowych, konieczne może okazać się wyjawienie drugiej stronie informacji wchodzących w skład tajemnicy twojego przedsiębiorstwa.

Zabezpieczenie się na tym etapie jest bardzo istotne również z tego względu, że strony nie są najczęściej związane inną umową o współpracy. Nielojalny kontrahent może zatem zerwać negocjacje, gdy uzyska interesujące go dane.

Aby temu przeciwdziałać, zadbaj o umowę określającą zasady poufności między stronami (najczęściej określa się ją mianem NDA – non-disclosure agreement). W porozumieniu takim warto, abyś zawarł co najmniej następujące postanowienia:

• zastrzeżenie, iż ujawniane przez ciebie informacje stanowią tajemnicę twojego przedsiębiorstwa,
• wskazanie, że przedmiotowe dane ujawniasz z zastrzeżeniem obowiązku zachowania poufności,
• dookreślenie, co należy rozumieć przez obowiązek zachowania poufności, czyli w jakim zakresie i względem jakich zachowań drugiej strony umowa będzie znajdowała zastosowanie,
• ewentualne wyjątki względem obowiązku zachowania tajemnicy negocjacji – najczęściej spotykanym wyjątkiem jest możliwość udostępnienia pozyskanych wiadomości doradcom, prawnikom, czy też biegłym rewidentom, rzecz jasna z obowiązkiem zobowiązania ich do nieujawniania tychże danych kolejnym podmiotom. Innym popularnym wyjątkiem, jest umożliwienie ujawniania informacji organom publicznym w toku prowadzonych przez nie postępowań,
• decydując się na zawarcie tego typu umowy warto określić w niej również okres obowiązywania ww. ograniczenia, najczęściej spotykanym jest okres 2-3 lat,
• pamiętać również o klauzuli kary umownej, dzięki niej dochodzenie odszkodowania od nielojalnego kontrahenta będzie łatwiejsze. Istotne jest przy tym, aby w klauzuli kary umownej zawrzeć stwierdzenie, w myśl którego będziesz uprawniony do dochodzenia odszkodowania przewyższającego jej wysokość. W innym bowiem przypadku, będziesz musiał ograniczyć swoje roszczenia do kary umownej.

Ograniczenia ustawowe co do zachowania obowiązku poufności w negocjacjach

Jeżeli nie zawarłeś z kontrahentem umowy o zachowaniu poufności w toku negocjacji, nie jesteś jeszcze całkowicie na przegranej pozycji. Wystarczające będzie bowiem, jeżeli oświadczysz drugiej stronie, że przekazujesz jej informacje z zastrzeżeniem poufności. W takim przypadku, druga strona będzie zobowiązana do nieujawniania i nieprzekazywania ich innym osobom oraz do niewykorzystywania tych informacji dla własnych celów, chyba że uzgodnione zostanie inaczej.

Ponadto, wykorzystanie lub ujawnienie informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa stanowi czyn nieuczciwej konkurencji, w szczególności gdy następuje bez twojej zgody. Niestety, ustawodawca przewiduje w tym zakresie wiele wyjątków, a nadto przepisy chroniące tajemnicę przedsiębiorstwa posługują się zwrotami niedookreślonymi (tzw. klauzule generalne). To zaś utrudnia dochodzenie roszczeń od kontrahenta.

Roszczenia za złamanie obowiązku zachowania poufności podczas negocjacji

Jeżeli zaś mowa jest o roszczeniach z tytułu nieuprawnionego posłużenia się przez drugą stronę informacjami pozyskanymi w toku rokowań, to zależą one przede wszystkim od poczynionych przez ciebie uprzednio kroków działań zapobiegawczych, a także podstawy prawnej ich dochodzenia:

• w przypadku naruszenia zawartej umowy NDA możesz domagać się odszkodowania za szkody kontraktowe (niewykonanie albo nienależyte wykonanie umowy). Odszkodowanie takie może przyjąć postać kary umownej, jeżeli została ona zastrzeżona w treści umowy,
• jeżeli ograniczyłeś się do poczynienia ww. zastrzeżenia, w razie niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków z niego wynikających przez drugą stronę, uprawniony będziesz do żądania od kontrahenta naprawienia szkody (np. utraconych zysków, czy też utraty wartości przedsiębiorstwa na skutek podania do publicznej wiadomości istotnych informacji przekazanych w toku negocjacji) albo wydania uzyskanych przez niego korzyści (np. na skutek wykorzystania przez niego uzyskanych w toku negocjacji informacji we własnej działalności gospodarczej, co przyczyniło się do zwiększenia jego dochodów),
• w tych przypadkach, w których przekazane informacje stanowią jednocześnie tajemnicę przedsiębiorstwa, możesz dochodzić roszczeń wynikających z popełnienia na twoją szkodę ww. czynu nieuczciwej konkurencji. Wśród tychże żądań wskazać należy przede wszystkim na możliwość domagania się: zaniechania działań skutkujących takim naruszeniem, usunięcia skutków naruszenia, złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie, naprawienia wyrządzonej szkody, na zasadach ogólnych.